محمد ناظری تهرودی؛ یوسف رمضانی
چکیده
برآورد دوره بازگشت فرایندهای هیدرولوژیکی نظیر دبی سیلابی، دبی بیشینه، خشکی و غیره رابطه مستقیم با انتخاب تابع توزیع برازش مناسب با دادههای سری زمانی دوره آماری دارد. هرچه دادههای تولیدی ناشی از تابع توزیع برازش و دادههای واقعی اختلاف کمتر و همبستگی بیشتری داشته باشند، قطعا دوره بازگشت محاسبه شده به واقعیت نزدیکتر ...
بیشتر
برآورد دوره بازگشت فرایندهای هیدرولوژیکی نظیر دبی سیلابی، دبی بیشینه، خشکی و غیره رابطه مستقیم با انتخاب تابع توزیع برازش مناسب با دادههای سری زمانی دوره آماری دارد. هرچه دادههای تولیدی ناشی از تابع توزیع برازش و دادههای واقعی اختلاف کمتر و همبستگی بیشتری داشته باشند، قطعا دوره بازگشت محاسبه شده به واقعیت نزدیکتر است و احتمال خطا تا حد زیادی کاهش مییابد. به همین دلیل، باید سعی شود متناسب با دادههای موجود، بهترین تابع توزیع برازش انتخاب شود. در این پژوهش با استفاده از دبی روزانه رودخانههای غرب دریاچه ارومیه و همچنین، روش سال میانگین، دادههای حجم خشکی رودخانههای مذکور استخراج شد. چند توزیع مطرح از هرکدام از توزیعهای پیوسته نظیر توزیع پیوسته پیشرفته مقادیر حدی تعمیمیافته و ویکبای، توزیع پیوسته غیر صفر ارلانگ، توزیع پیوسته کراندار جانسون اسبی و توزیع پیوسته بیکران نرمال برای برازش دادههای حجم خشکی رودخانههای غرب دریاچه ارومیه در دوره آماری 38 ساله استفاده شد. سپس، نتایج تمام مدلهای توزیع با استفاده از آزمونهای نکویی برازش اندرسون دارلینگ و کولوموگروف-اسمیرنف مقایسه و بهترتیب اولویت درجهبندی شدند. همچنین، مدلهای منتخب، با استفاده از آزمون ارزیابی، مورد ارزیابی قرار گرفتند و همبستگی دادههای آمار توصیفی تاریخی و دادههای آمار توصیفی مدل شده بهدست آمد. نتایج حاصل از توزیع فراوانی دادههای خشکی سه رودخانه مورد مطالعه نشان داد که از میان توزیعهای گروه پیوسته، توزیعهای آماری پیشرفته ویکبای و جانسون اسبی بهترین توزیع را داشته و نسبت به روشهای توزیع آماری رایج نیز عملکرد بهتری داشتند.